نشست جمعی از فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی شهرستان از دانشگاه‌های مختلف علوم پزشکی، دولتی، آزاد، پیام نور و حوزه‌های علمیه برادران و خواهران فسا به مناسبت هفته وحدت حوزه و دانشگاه

 حجة الاسلام والمسلمین جمالی زاده امام جمعه شهرستان فسا:

 آنچه پیرامون مسأله وحدت این دو نهاد مرجع علمی مهم است: "روشن شدن کیفیت تحقق وحدت حوزه و دانشگاه است."
 در این زمینه تفاسیر مختلفی شنیده شده که تمام تفاسیر را شاید بتوان در سه تفسیر ارائه داد؛
١. تفسیر اول:  وحدت به معنای همزیستی مسالمت آمیز( هر کدام راه خود را بروند ولی تنافی و تعارض و تنازعی با هم ندارند)
٢. تفسیر دوم: وحدت در اهداف و دغدغه‌های مشترک،(همچون: پیشرفت کشور، حفظ امنیت ملی، دفاع از دستاوردهای بومی و محافظت از تمامیت ارضی و ...)
٣. تفسیر سوم: وحدت محتوایی، که این تفسیر در علوم انسانی معنا می شود.

این تفاسیر هر کدام در جای خود بنحو فی الجمله شاید صحیح باشد ولی بعید است که اینها مورد نظر بانیان اصلی وحدت حوزه و دانشگاه باشد.
لذا باید دنبال امری عمیق‌تر باشیم که حتی شامل این سه تفسیر هم بشود.
مراد از وحدت حوزه و دانشگاه،
 یکی شدن این دو نهاد هم نیست کما اینکه مراد سلطه یکی بر دیگری و یا کمرنگ کردن نقش یکی نسبت به دیگری هم نیست. وحدت را به معنی در کنار هم قرار گرفتن و هم‌افزایی و همفکری این دو نهاد علمی، فکری معرفتی، با لحاظ محور وحدت، با حفظ مختصات و اقتضائات هر کدام معنا می‌کنم.
حال سؤالی که ممکن است مطرح شود اینکه در این صورت، محور وحدت این دو نهاد چه می تواند باشد؟ که پاسخ این سؤال را در فلسفه وجودی دو نهاد حوزه و دانشگاه می توان جستجو کرد.
و فلسفه وجودی این دو نهاد، علم است و محور وحدت این دو نهاد همین علم باید باشد. وحدت حقیقی این دو نهاد تنها و تنها بر محور علم است که می توانند با لحاظ این محور،  هم‌افزایی داشته باشند. محوریت علم هم به این معناست که دانشمند، اهل علم، استاد و محقق و متخصص در حوزه و دانشگاه،
 ابتدا در هرگونه تعاملی باید به
روش علمی، حرف و سخن علمی و نتیجه علمی، پایبند بوده و در نقد موضوعات یا ارائه مسائل و اظهار نظر، از رفتارهای ژورنالیستی، نمایشی و تعصبی اجتناب کنند. به عبارت دیگر این دو نهاد حوزه و دانشگاه باید متحد در برابر لشکر جهل و تاریکی باشند.
تنها ما وقتی به وحدت می‌رسیم که مدار وحدت، علم باشد.
حال به لحاظ روشی و نگاه معرفت‌شناسی می‌توانند در جهت اعتلای علم هر دو نهاد، تأثیرپذیر از هم باشند. یعنی برخی ویژگی‌های مختص به هر کدام از این دو نهاد است که ممکن است دیگری بتواند آن را در نهاد خود پیاده کند، مثلاً برخی سنتها و دقت‌های معرفت شناسی در حوزه، و یکسری روش های علمی در دانشگاه است که باید هر دو در راستای اعتلای علم و تولید فکر از همدیگر استفاده کنند.
اگر علم‌محوری حاکم شد، رفتار و سخن و اظهار نظر استاد و دانشجو و طلبه، منطبق بر منطق و استدلال و فارغ از تعصب و عصبانیت و حب و بغض های قومی و گروهی می باشد و در نتیجه جامعه پیرامونی نیز، متأثر از حاصل این دو نهاد می شود و در چنین جامعه‌ای،
 تعقل و تفکر رشد می کند. اگر تعقل و تفکر در جامعه حاکم شود اخلاق انسانی پر رنگ می‌شود.
نکته‌ی پایانی اینکه؛ حوزه هیچ منبع مالی و دولتی ندارد و دستش باز نیست ولی دانشگاه دستش باز است لذا فرصتهای خوبی جهت تحقق وحدت و علم‌محوری و گسترش تفکر و تعقل و لوازم آن دارد.
باید این را دقت کنیم که واقعا رفتارمان در همان فضای تحصیل و تدریس و تحقیق و مدیریتی، بوی علم و عقلانیت بدهد در سراسر رفتارهای‌مان، دوری از تعصب و حب و بغض‌های شخصی باشد. یعنی ظهور و بروز رفتارمان علمی باشد که خیلی در فضای حوزه و دانشگاه و جامعه مهم است.
وقتی مدار وحدت، علم شد و تمام رفتار کیان حوزه و دانشگاه علمی شد تفکر و تعقل در جامعه رشد می کند که تفکر و تعقل در اخلاقی شدن و دینداری جامعه دینی مؤثر است و دیگر آن معضلات فرهنگی ناشی از کمرنگ شدن اخلاق کمتر خواهد شد
در روایات داریم وقتی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ظهور می کنند  عقلها کامل می‌شود حال وقتی ما و جامعه مان اهل تعقل بودیم همین تمرین انتظار فرج است و جامعه ما بسترساز فرج خواهد شد.

 یکی از روشهای علمی در دانشگاه از حیث روش علمی، جزیی نگری است مثلا در پزشکی تمام دوره‌های جنینی به هفته، و حتی به روز مشخص می‌باشد. این نگاه جزئی دقیق، موضوعات خوبی برای فقه ما داشته و در بحث دیه و دیگر موضوعات خیلی کاربرد دارد.
امروزه فقه پزشکی، در حوزه‌ها تحریر میشود و از تحقیقات پزشکی هم بهره می برد. اگرچه حوزه ها تا حدی وارد جزئیات شده‌اند ولی در حل مسائل علوم انسانی کافی نیست و باید از کلیات عبور کند که در روایات هم داریم از امام هشتم علیه السلام که فرمودند: علَينا إلْقاءُ الاُصول إلَيكُم، وعليكمُ التَّفْريعُ .
در دانشگاه به لحاظ معرفت شناسی نگاه خاصی دارند که مثلا در روانشناسی در علم النفس نگاه مادی غلبه دارد ولی در حوزه وسیعتر کار شده اعم از مادی و تجربی و تجرد چون علم را فقط در حیطه تجربه و ماده نمی بیند.

 اگر در این دو نهاد، نگاه علمی حاکم باشد، درک متقابل می‌آید و هر کدام راه خودش را باز می کند و امید و پیشرفت را هم توسعه می دهد.
 در قرآن تعابیری همچون: وصّلنا و فصّلنا و یسّرنا داریم اگرچه در رابطه با آموزه ها و معارف وحیانی می باشد ولی می توان آن را در علوم و معارف جریان داد؛
وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.(قصص ٥١)  و یا: قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ.(انعام ٩٨)  و یا: وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ، (قمر ٣٢)
که می توان استفاده کرد استاد و محقق و دانشمند حوزوی و دانشگاهی،
هم توصیل علم، یعنی ثمرات آن را به جامعه برساند، هم آموزه‌های علمی را تفصیل و توضیح دهد. هم تیسیر علم، به این معنا که از مغلق گویی پرهیز کند به نحوی که همه بفهمند و به درد زندگی بخورد و زندگی را تسهیل کند.
در ادامه می فرماید:
 لعلهم یتذکرون یعنی هدف نهایی این آموختن ها، بهره‌وری جامعه و تذکر و دوری از غفلت است.
نخبه های جامعه آنقدر از لحاظ علمی قوی باشند چه حوزه و چه دانشگاه که کجا توصیل و کجا تفصیل بدهند بیان علمی را و یکجایی تیسیر، که تمام این مراحل در ابتدا بیشتر با رفتارمان حاصل میشود که رفتارمان کاشف از علمیت باشد،
  در نهایت، خصیصه استاد و دانشمند و نخبه علمی در حوزه و دانشگاه اینکه در برابر اظهار نظرهای دیگران از اهل دانش، استماع و شنیدن با دقت و سپس اتباع حَسَن باشد نه اینکه نظرات مخالف نظر خودم را از روی تعصب و یا حب و بغض و گرایشها را نتوانم بشنوم و تحمل نکنم که این با روحیه علمی داشتن منافات دارد:
 فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ،(زمر ١٨)
و نکته دیگر اینکه آنچه برای دانشمند و استاد حوزه و دانشگاه مهم است اینکه:
هر دو باید مواظب رهزنان و مدعیان تهی از علم باشند که متأسفانه در این سالها زیاد شده‌اند و جایگاه هر دو نهاد را از چشمها می اندازند.
اگر محوریت علم، جدی مورد نظر باشد، بساط خیلی از دکان‌داران، خرافات، شارلاتانها و حرّافان در هر دو نهاد و یا به اسم این دو نهاد در جامعه برچیده میشود. اگر محوریت علم باشد در این فضا اجازه داده نمی‌شود هر کسی روایتی بخواند و تحلیل کند، ما در خواندن روایت، در حوزه، علم فقه الحدیث داریم که بر فهم و برداشت صحیح از روایت و صحت و بطلان روایت نظارت دارد که خود این رشته علمی‌ست.

 در ابتدای این نشست، ابتدا حجة الاسلام والمسلمین عابدی مسئول دفتر نهاد رهبری در دانشگاه های علوم پزشکی و دولتی و سپس برخی از اساتید حوزه ها و دانشگاه های مختلف شهرستان و دانشجویان طی سخنانی نقطه نظرات خود را در رابطه با موضوع بیان کردند.